בס"ד

EEN GEDACHTE OVER PARSHAT BEHAALOTECHA 5785


Als leiders eerlijke vragen stellen

Parshat Behaalotecha begint met licht - de menora wordt aangestoken in de Tabernakel. Maar al snel verandert de toon. De Israëlieten klagen. Mozes is overweldigd. Een verlangen naar vlees verandert in een spirituele en emotionele crisis.

Te midden van deze chaos horen we iets verrassends. Mozes, de trouwe herder, zegt tegen G-d: Numeri 11: 21-22

21 En Mozes zeide: "Het volk, waartoe ik behoor, is zeshonderdduizend man te voet, en Gij hebt gezegd: Ik zal hun vlees geven, dat zij een hele maand mogen eten!כא  וַיֹּאמֶר, מֹשֶׁה, שֵׁשׁ-מֵאוֹת אֶלֶף רַגְלִי, הָעָם אֲשֶׁר אָנֹכִי בְּקִרְבּוֹ; וְאַתָּה אָמַרְתָּ, בָּשָׂר אֶתֵּן לָהֶם, וְאָכְלוּ, חֹדֶשׁ יָמִים.
22 Als kudden en kudden voor hen worden gedood, zullen zij dan volstaan? Of als alle vissen van de zee voor hen worden verzameld, zullen zij dan volstaan?' כב  הֲצֹאן וּבָקָר יִשָּׁחֵט לָהֶם, וּמָצָא לָהֶם; אִם אֶת-כָּל-דְּגֵי הַיָּם יֵאָסֵף לָהֶם, וּמָצָא לָהֶם

Wat volgt is G-ds spitse antwoord:

Numeri 11: 23

23 En de Here zei tot Mozes: 'Is de hand van de Here kort geworden? Nu zult gij zien of Mijn woord tot u zal komen of niet'.כג  וַיֹּאמֶר ד' אֶל-מֹשֶׁה, הֲיַד ד' תִּקְצָר; עַתָּה תִרְאֶה הֲיִקְרְךָ דְבָרִי, אִם-לֹא.

Op het eerste gezicht lijkt het een moment van twijfel. Maar zoals we zullen zien, nodigt de traditie ons uit om dieper te kijken.

Dieper kijken: Wat vroeg Mozes werkelijk?

Veel commentatoren waren getroffen door deze uitwisseling. Maar in plaats van het te lezen als theologische twijfel, bieden ze een meer getextureerd beeld van wat er werkelijk aan de hand was.

1. Da'at Zekenim: Praktische zorgen, geen theologische twijfel

Mozes twijfelde niet aan G-ds bekwaamheid, hij worstelde met de doel. Waarom zoveel vlees geven, wetende dat het waarschijnlijk zou leiden tot overdaad en afschuwelijk zou worden voor de mensen? Hij stelde een diepere morele vraag: Zal dit hen echt helpen?

2. Ibn Ezra: Mozes verwachtte geen wonder

De Ibn Ezra kiest voor een meer letterlijke benadering. Hij suggereert dat Mozes echt niet wist dat er een wonder bedoeld was. Hij nam aan dat G-d natuurlijke middelen zou gebruiken om de belofte te vervullen - en was in de war over hoe dat mogelijk zou zijn.

Dit is geen gebrek aan geloof in de kracht van G-d, maar eerder een veronderstelling over G-ds macht. werkingswijze. Mozes dacht dat het doel was om zijn profetie te rechtvaardigen, niet om een bovennatuurlijke prestatie te verrichten.

3. Or HaChaim: Meerdere lagen van zorg

De Of HaChaim biedt twee fascinerende verklaringen:

4. Rashbam en Rashi: een juridische en narratieve kijk

Rasbam ziet de kwestie als legaal: Mozes gaat ervan uit dat het voeden van zoveel mensen met de beschikbare kuddes ofwel een massaal verlies van mensenlevens (om de bevolking te verminderen) of een wonder - en hij weet niet zeker of de mensen dat verdienen.

Rashimerkt daarentegen op dat alleen degenen die Egypte verlieten - de 600.000 - klaagden, omdat zij zich de vis in Egypte herinnerden. Hij onderstreept de bepaald publiek Mozes verwijst naar.

5. Toledot Jitschak: Geen gebrek aan geloof, maar strategische vragen

Toledot Jitschak betoogt dat Mozes niet twijfelde - hij was aan het peilen, probeerde te begrijpen hoe G-ds woord zou vervuld worden. Hij suggereert zelfs dat het volk genoeg vee had, maar door de eis dat alle slacht via de Misjkan moest gaan, konden ze het niet zomaar vrij eten. Mozes wilde duidelijkheid: Zou G-d de regels veranderen? Zou Hij op wonderbaarlijke wijze voor vlees zorgen?

Hij suggereert ook een psychologische lezing: Mozes wilde vertraging de vervulling van hun verlangen, in de hoop dat dit de dodelijke gevolgen van hun gulzigheid zou voorkomen.

Geweven reflectie: Wat voor soort geloof beoefen ik?

Wat naar voren komt is niet het portret van een profeet in crisis, maar van een leider die vragen durft te stellen in dienst van mededogen, gerechtigheid en waarheid.

  1. Laat ik in mijn spirituele leven ruimte voor eerlijke vragen?
  2. Als ik iets moeilijks zie in de wereld of zelfs in de Torah, kan ik er dan mee worstelen zonder mijn geloof te verliezen?
  3.  Kan ik onderscheid maken tussen twijfelen aan G-d en diep geven om de resultaten?
  4.  Als ik word opgeroepen om leiding te geven, gehoorzaam ik dan gewoon of ga ik de uitdaging aan met hart en verstand?

Conclusie: Geloof dat nadenkt, zich zorgen maakt en vragen stelt

Mozes twijfelde niet aan G-ds macht. Hij worstelde met de betekenis ervan. Hij nam G-d serieus genoeg om vraag-om te geven om het hoe, het waarom en het gevolg.

Dat is geen zwakte. Dat is grootsheid.

In een wereld die zekerheid vaak verwart met kracht, laat Mozes ons een ander model zien: dat echte leiders - en echte zoekers - ontzag kunnen opbrengen voor de wereld. en nog steeds vragen. Ze kunnen diep geloven en tegelijkertijd op een verantwoorde manier vragen stellen.

Laat deze passage ons eraan herinneren: G-ds hand is nooit te kort. Maar Hij verwelkomt het hart dat wil begrijpen waar die hand naar reikt.

Door Angelique Sijbolts
Met dank aan rabbijn Tani Burton voor de feedback

Teksten Mechon Mamre

© Copyright, alle rechten voorbehouden. Als je dit artikel leuk vond, moedigen we je aan om het verder te verspreiden.

Onze blogs kunnen tekst/quotes/verwijzingen/links bevatten die auteursrechtelijk beschermd materiaal bevatten van Mechon-Mamre.org, Aish.nl, Sefaria.org, Chabad.orgen/of VraagNoah.orgdie we gebruiken in overeenstemming met hun beleid.