Het belang van dankbaarheid
Noach (Bereishis 6:9-11:32)
Door Rabbi Yehonasan Gefen
Bereishis, 11:5-6: “God daalde neer om de stad en toren te zien die de zonen van Adam bouwden; En God zei: Zie, één volk, en er is één taal voor hen allen, en dit beginnen zij te doen!”
Rashi: Bereshit, 11:5 dh : De zonen van Adam: Hoezo, de zonen van wie – misschien de zonen van ezels en kamelen?! Maar zij lieten zien dat zij de zonen van Adam waren, de eerste man, die ondankbaar was en zei: “De vrouw die U gaf om bij mij te zijn”. Zo waren ook deze zonen ondankbaar, kwamen in opstand tegen Hem die hun het goede schonk en hen redde van de Zondvloed.”
Te midden van het verslag van de Toren van Babel zinspeelt de Tora op een extra fout die de naties uitten in hun inspanningen om een toren te bouwen om God te bestrijden. Rashi, die de Midrash citeert, vertelt ons dat God hen vergeleek met hun voorvader, Adam die ondankbaar was; toen hij zondigde door van de vrucht te eten gaf hij God de schuld voor het scheppen van de vrouw die hem deed zondigen. In werkelijkheid had God hem een grote vriendelijkheid geschonken door hem een partner te geven. Zo redde God ook Noach van de Zondvloed en in plaats van Zijn vriendelijkheid te waarderen in het redden van hen, probeerden de nakomelingen van Noach tegen Hem te vechten.
Men kan zich afvragen dat dit punt over ondankbaarheid vrij triviaal lijkt in vergelijking met de schijnbaar veel grotere zonde op zich van kefira [1] en een poging om op de een of andere manier oorlog te voeren met de Almachtige – waarom zinspeelt de Tora dan op deze schijnbaar onbeduidende fout? Het antwoord op deze vraag is te vinden in het Tora-verbod om te trouwen met mannelijke bekeerlingen uit de naties van Ammon en Moab of hun nakomelingen.[2] Een van de redenen die de Tora geeft waarom het verboden is om met hen te trouwen, is dat ze geen brood en water aan de Joodse natie aanboden toen ze in de woestijn waren. De commentaren vragen dat, hoewel hun passiviteit aantoont dat ze niet goedhartig waren, waarom het zo ernstig was dat hun nakomelingen nooit in het Joodse volk konden trouwen. Zij leggen uit dat hun zonde sterk werd vergroot door het feit dat zij het Joodse volk een grote schuld verschuldigd waren; Abraham redde Lot, de patriarch van Ammon en Moab, toen hij hem redde van de vier koningen. De ondankbaarheid die zijn nakomelingen uitten door te weigeren het Joodse volk te helpen, weerspiegelde zo’n grote karakterfout dat het betekende dat ze nooit in het Joodse volk konden trouwen.[3]
Zo ook de ondankbaarheid die de mensen demonstreerden door, niet alleen God niet te danken voor het redden van Noach, maar door daadwerkelijk het lef te hebben om Hem te ‘bestrijden’, vergrootte dit de ernst van hun acties aanzienlijk. We leren hieruit het fundamentele belang van de eigenschap van hakarat hatov (dankbaarheid) en de verachtelijke aard, het tegenovergestelde daarvan; ondankbaarheid. Het lijkt erop dat de reden waarom ondankbaarheid zo’n ernstige tekortkoming is, is dat het in tegenspraak is met de fundamenten van Emuna (geloof) en Tora-naleving namelijk dat God ons een ongeëvenaarde vriendelijkheid schonk door ons leven en de mogelijkheid te geven om met Hem in contact te komen. Dit alleen al is een zeer dwingende reden om de mitswa in acht te nemen om onze waardering te tonen voor wat God voor ons deed en voortdurend doet door te proberen Zijn wil te vervullen.[4]
Door Rabbijn Yehonasan Gefen
Besef dat een vertaling altijd een vertaling is, daarom ook de verwijzing naar het origineel: Het leidende licht Parshat Vayelech: Naar de hemel gaan (aish.com)
Opmerkingen van Angelique; wat leren wij hiervan?
Het is belangrijk om elke dag opnieuw je te concentreren op de zaken waarvoor je dankbaar kunt zijn. Zelfs als je een slecht dag had – om welke reden dan ook – is er altijd iets te bedenken waar je dankbaar voor kunt zijn. Als je je hierop concentreert zul je steeds meer dingen ontdekken, die je vaak vanzelfsprekend vindt, die dankbaarheid oproepen.
Eén van de zaken waar bnei Noach in elk geval elke dag dankbaar voor moeten zijn is dat Hij ons genadig is geweest en onze ogen heeft geopend, om te zien dat het volgen van de 7 Wetten de beste manier is om een gezond leven en gezonde samenleving te ontwikkelen. Maar ook dat dat de manier is waarop we met Hem in contact komen en een relatie kunnen ontwikkelen.
[1] Kefira, is het ontkennen van de grondbeginselen van het geloof in God.
[2] Devarim, 23:4-5
[3] Zie Ramban 23:5
[4] Natuurlijk heeft HaShem ons niet nodig om de Tora te vervullen omwille van Hem, het is eerder voor ons eigen bestwil.
