Vastklampen aan de wijze man
Eekev (Devarim 7:12-11:25)
Door Rabbi Yehonasan Gefen
In het gedeelte van deze week beveelt de Tora de mensen om in de wegen van God te gaan en “zich aan Hem vast te klampen”. [1] De Sifri,[2] geciteerd door Rashi, vraagt hoe het mogelijk is om zich aan God vast te klampen, gezien het feit dat Hij op een andere plaats in de Tora wordt beschreven als een “alles verterend vuur”?[3] De Sifri antwoordt dat de Tora ons instrueert om ons vast te klampen aan Talmidei Chachamim (wijze mannen)[4] en hun studenten; door dat te doen, wordt het beschouwd alsof we ons aan God zelf vastklampen.
De commentaren[5] leiden hieruit een verplichte mitswa af om van Talmidei Chachamim te leren en te proberen een verbinding met hen te ontwikkelen, om de Tora met het juiste begrip te leren[6] Een persoon zou kunnen begrijpen dat het een goede gedragswijze is om vasthouden aan Chachamim , maar het is essentieel om te erkennen dat het een Torah-verplichting is.tenties
Rav Moshe Chaim Luzatto bespreekt in Path of the Just ook het belang van leren van Talmidei Chachamim , vooral met betrekking tot persoonlijke groei. Hij schrijft dat een van de belangrijkste strategieën van de jetzer hara (negatieve neiging) is om mensen te verwarren, zodat ze het verschil tussen goed en kwaad niet herkennen. Dienovereenkomstig geloven ze dat ze correct handelen, terwijl ze in werkelijkheid worden bedrogen door hun jetzer hara . Hoe kan een persoon deze valstrik vermijden?
Hij geeft antwoord met een analogie. Iemand bevindt zich in een zeer gecompliceerd doolhof en er is maar één pad dat naar de uitgang leidt. De meeste paden leiden nergens heen; in feite brengen ze hem van zijn bestemming weg. De persoon kan zelf niet het juiste pad vinden omdat de mogelijke paden volledig op elkaar lijken. De enige manier om aan zo’n doolhof te ontsnappen is advies in te winnen bij iemand die er al doorheen is gegaan en veilig aan de andere kant is aangekomen. Hij kan de persoon die erin vastzit advies geven over wat de juiste weg is. Zo ook zal iemand die zijn jetzer hara nog niet onder de knie heeft, het onmogelijk vinden om het te overwinnen zonder de begeleiding van Talmidei Chachamim , die vele jaren hebben besteed aan het verfijnen van hun karakters. [7]
We hebben gezien hoe essentieel het voor iemands geestelijk welzijn is om van wijze mannen te leren. Een persoon kan echter beweren dat dit een te moeilijke mitswa is, omdat er een aanzienlijke hoeveelheid inspanning en doorzettingsvermogen vereist is om zich aan Chachamim te hechten, vanwege hun drukke schema’s en het feit dat er al veel mensen naar hen toestromen. Het antwoord op dit punt is te vinden in de woorden van de grootste wijze man, Mozes. In Deuteronomium vertelt hij over de episode waarin Jethro voorstelde om Mozes niet over elke kwestie van de wet te laten beslissen, maar dat er andere wijze mannen moesten worden aangesteld om het volk bij bepaalde kwesties te leiden.[8] De praktische reden hiervoor was om de last voor Mozes te verminderen en voor het volk het lange wachten op Mozes beschikbaarheid te verminderen.[9] Mozes stemde in met het voorstel en droeg het volk op Chachamim aan te stellen . De mensen gingen graag akkoord met dit verzoek.
Rashi wijst erop dat Moshe, in zijn weergave aan dit incident, de mensen berispte voor hun enthousiasme voor Jethro’s idee. Moshe zei tegen hen: “Je had moeten antwoorden, onze leraar, Mozes, van wie is het beter om te leren, van jou of van je studenten, is het niet [beter om te leren] van jou, die ervoor [de Tora] geleden heeft ?!” [10] Moshe berispte hen omdat ze niet wilden leren van de grootste wijze man, ondanks het feit dat ze daarvoor aanzienlijke ontberingen zouden moeten doorstaan. We zien vanaf hier hoe belangrijk het is om bereid te zijn die extra inspanning te leveren om van Chachamim te leren .
De Alter van Novardok zt’l verwoorde het belang an het vasthouden aan wijzen, wanneer hij de grootsheid van Rav Chaim Ozer Grodzensky prees; die in de eerste decennia van de twintigste eeuw algemeen werd erkend als de leidende rabbijn. “Zijn wijsheid en genialiteit is zo groot en van zo veel diepte en breedte, want toen hij jong was, was hij altijd te vinden in de aanwezigheid van de Gedolei Hador (grootste rabbijnen). Hij zei nooit tegen hen: ‘accepteer mijn mening, “hij maakte van zichzelf eerder een ‘vat’ dat zou luisteren en alle meningen en verklaringen van alle Gedolim daar in zich opnam. Hij absorbeerde in zijn wezen alle wijsheid die hij hoorde en zijn wijsheid werd gezuiverd en verheven door de grootsheid van velen generaties die in zijn geest werden ingebed.” [11]Wanneer mensen de grootsheid van Rav Grodzensky bespreken, concentreren ze zich meestal op zijn ongelooflijke natuurlijke genialiteit en vermogen om aan veel dingen tegelijk te denken. We zien uit de woorden van de Alter dat de sleutel tot zijn grootheid zijn bereidheid was om te leren vanTalmidei Chachamim .
De Sefer HaChinuch wijst erop dat deze mitswa ook verplicht is voor vrouwen. Hij schrijft: “Deze mitswa geldt overal en altijd voor mannen, en het is ook een mitswa voor vrouwen om de woorden van Chachamim te horen , zodat ze God leren kennen.”[12] Het is interessant om op te merken dat de Sefer HaChinuch ook schrijft dat vrouwen niet verplicht zijn in de mitswa van de Talmoed Tora (het leren van Tora). [13] Niettemin zijn ze verplicht Chachamim op te zoeken om hen te leiden in hun Goddelijke Dienst.
Het is duidelijk uit de bronnen die deze mitswa bespreken dat zowel mannen als vrouwen ernaar moeten streven om van Chachamim te leren. Dit is een bijzonder relevante les voor mensen die zijn opgegroeid in omgevingen waar het concept van de ‘wijze en rechtvaardige man’ niet wijdverbreid is. In sommige kringen is het concept van ‘de wijze man vragen’ om begeleiding bij levenskwesties bijna ongehoord – dit komt deels omdat intelligentie en levenswijsheid geen noodzakelijke correlatie hebben. Als gevolg hiervan kan iemand het onnatuurlijk vinden om levensvragen aan rabbijnen te stellen. Rav Noach Weinberg, zt’l, sprak over deze kwestie – hij wees erop dat veel mensen jaren studeren om een bepaalde kwalificatie te behalen. Echter, met betrekking tot fundamentele levenskwesties, zoals huwelijk, opvoeding van kinderen en tevredenheid met het leven, besteden ze misschien bijna geen tijd aan het bestuderen van hoe ze kunnen slagen. De resultaten van dit falen zijn duidelijk te zien, met het torenhoge echtscheidingscijfer, familierelaties falen voortdurend en algemene ontevredenheid over het leven is aan de orde van de dag. De Tora leert dat het in al dergelijke kwesties essentieel is dat we leren van Chachamim , mensen die de Tora-benadering van levensuitdagingen begrijpen en deze in hun eigen leven leven.
Rabbi Yehonasan Gefen
Besef dat een vertaling altijd een vertaling is, daarom ook de verwijzing naar het origineel:https://aish.com/127680528/
Opmerkingen van Angelique; wat leren wij hiervan?
Dat het belangrijk is om voor jezelf een rabbijn te zoeken met wie je kunt ontdekken, onderzoeken, leren en aan wie je vragen kunt stellen. Zeker als je net de Noachidische leefstijl hebt ontdekt zijn er zoveel vragen, maar soms ook zoveel antwoorden dat je soms door de bomen het bos niet meer ziet. Het is belangrijk om te onderzoeken welke rabbijn bij jou past en met wie je deze weg gaat belopen. Het “winkelen” tussen rabbijnen is niet zinvol en kan zelfs verwarrend zijn. Maak je zelf een rabbijn wordt er wel gezegd. Dat betekent dat door 1 rabbijn te kiezen deze jouw rabbijn wordt omdat hij jou leert kennen en dus persoonlijk advies kan geven, iemand die met je de wegloopt, ipv ‘iedereen’ die een mening/ advies heeft die in het algemeen goed zullen zijn, maar voor jou persoonlijk misschien net de plank misslaan.
[1] Eikev, 11:22.
[2] Sifrei, 11:21, geciteerd door Rashi, Eikev, 11:22. De Gemara in Kesubos, 111b maakt hetzelfde punt.
[3] Va’eschanan, 4:24. Dit is uiteraard niet bedoeld om letterlijk te worden opgevat, eerder in figuurlijke zin.
[4] Letterlijk vertaald als ‘wijze studenten’ – het verwijst naar mensen die grote hoeveelheden Thora hebben geleerd en geïnternaliseerd.
[5] Vroege commentatoren, die leefden in de periode van de 10e eeuw tot de 15e eeuw.
[6] Zie Sefer HaChinuch, Mitzvo 434. Er zijn twee aspecten aan deze Mitzvo – één is de verplichting om te studeren van Talmidei Chachamim en de andere is om hen te dienen of zoveel mogelijk tijd met hen door te brengen. In dit essay zullen we ons concentreren op het aspect van het leren van hen.
[7] Mesillas Yesharim, Hoofdstuk 3, ‘Verklaring van de delen van Zehirus.’
[8] Parshas D’varim, 1:12-15.
[9] Parshas Yisro, 18:18.
[10] Rasji, Parshas Devarim, 1:14.
[11] ‘Hameoros Hagedolim’, geciteerd in Mishel Avos, ibid.
[12] Sefer HaChinuch, Mitzvo 434. Hoewel het onnodig te zeggen is, is het een optionele mitswa voor vrouwen en het is essentieel voor hen om te leren over de Joodse filosofie en de Joodse wet om als Tora-joden te leven.
[13] Sefer HaChinuch, Mitzvo 419.
