Genesis 18-22

Door Rabbi Yehonasan Gefen

Bereishis, 18:17-19 : “En God zei: ‘Zal ik voor Avraham verbergen wat ik doe? En Avraham zal een grote en machtige natie zijn, en alle naties van de wereld zullen door hem gezegend worden. Omdat ik hem ( yedativ ) heb liefgehad, omdat hij zijn kinderen en zijn huishouden na hem zal gebieden en zij zullen de weg van God bewaken om vriendelijkheid en gerechtigheid te doen, zodat God over Avraham zal brengen wat Hij over hem gesproken heeft.”
Rashi, Bereishis, 18:19 : Dh: Ki Yedativ: “Een taal van genegenheid.”

Vóór de vernietiging van Sodom en Gemarra, schetst de Tora dat God, om zo te zeggen, bij zichzelf dacht of hij Avraham zou raadplegen over Zijn plannen. God besluit dat Hij tot Avraham moet spreken omdat Avraham zijn familie en huishouden leert om de weg van God te gaan.

Bij deze korte aflevering rijzen een aantal vragen. Ten eerste wijst de Chatam Sofer erop dat we God nooit zien nadenken of hij met een profeet moet spreken voordat hij daadwerkelijk met hen communiceert. In plaats daarvan begint de profeet met een verslag van God die tot hem spreekt. Waarom moest God hier een beslissing nemen of Hij met Avraham zou spreken? Ten tweede, de reden die de Tora geeft die God overtuigt om inderdaad tot Avraham te spreken, is het feit dat hij zijn familie en huishouden leert om op de weg van God te gaan – waarom is die factor zo belangrijk in Gods besluitvormingsproces om überhaupt met Avraham te spreken?

De Chatam Sofer behandelt deze vragen met een nieuwe benadering in de Pituchei Chotam ¹ . Hij legt uit dat om het niveau van een profeet te bereiken, men extreem verheven niveaus van heiligheid moet bereiken. Dit vereist over het algemeen veel zelfontplooiing. Avraham nam de beslissing dat in plaats van zich te concentreren op zijn eigen persoonlijke groei, het G-ds wil was dat hij zijn tijd zou besteden aan het onderwijzen van de mensen van de wereld over G-d, zelfs ten koste van zijn eigen groei. Als gevolg daarvan bevond hij zich niet op het niveau van een profeet. In de woorden van Chatam Sofer, na het beschrijven van grote mensen die vóór Avraham leefden, zoals Chanoch die het niveau van een engel bereikte, schrijft hij over Avraham:

“Hij overwoog met zijn wijsheid dat het niet dit is dat Hashem verlangt, dat een mens alleen zijn ziel vervolmaakt, en dat de mannen van zijn generatie na hem zullen blijven als groepen zondaars en degenen die HaShem boos maken, zoals gebeurde met de generatie van Chanoch en daardoor het ontstaan ​​van de zondvloed. Deze ervaring leerde hem (Avraham) dat het beter is voor een mens om de perfectie van zijn ziel te beperken om de Eer van HaShem te vergroten en het aantal rebellen (tegen HaShem) te verminderen en om mensen voort te brengen die Hem zullen dienen en Hem zullen kennen. Want wat geeft en voegt een mens toe als hij een andere engel toevoegt samen met de vele duizenden engelen in de Hogere Rijken…want als een mens in elke generatie zo zou handelen, dan zal er één uit duizenden zijn die heilig is voor Hashem en het grootste deel van de wereld is verdorven.”

Avraham wijdde terecht zijn leven aan het zich concentreren op het onderwijzen van God in de wereld, ten koste van zijn eigen groei. Daardoor was hij niet in staat om het niveau van een profeet te bereiken. Dit bracht God ertoe te overwegen of Hij de profetie over Sodom met Avraham zou communiceren. Hij concludeert dat hoewel Avraham niet echt op het niveau is om deze profetie te ontvangen, hij het toch verdient om het te ontvangen, omdat de reden dat hij er niet in slaagde dit niveau te bereiken in overeenstemming was met de wil van God – God wilde dat hij handelde op deze manier en dus zou hij niet gestraft moeten worden door deze profetie niet te ontvangen. ² Dit is wat God bedoelt als hij verwijst naar het feit dat Avraham zijn kinderen en huishouden leert over de weg van God. Het was vanwege Avrahams focus op onderwijs dat God ervan overtuigde om met hem te communiceren over de profetie over Sodom, ondanks het feit dat hij niet op dat niveau was.

De Chatam Sofer spoort dan ook iedereen aan om Avraham na te volgen en mensen te onderwijzen, zelfs als ze een laag begripsniveau hebben. Hij gaat in op een argument tegen deze benadering. “Als de dienaar van God zou zeggen: ‘Mijn ziel hunkert naar nabijheid tot God en ik wil dicht bij hem komen. Hoe kan ik dit doen en mijn eigen leren en zelfperfectie verminderen om de ziel van mijn medemens te perfectioneren?!’ Het antwoord hierop te vinden is in de [woorden van] de wijzen; ‘… Ik heb het meeste geleerd van mijn leerlingen’. Is het onmogelijk voor HaShem om de groei goed te maken die u hebt nagelaten terwille van Zijn eer?! Je moet doen wat HaShem je opdroeg – om de mensen te onderwijzen – en Hij zal Zijn rol vervullen…. Hij zal het je mogelijk maken om in korte tijd volmaaktheid te bereiken en je zult in staat zijn om verheven hoogten te bereiken die je eigen intellectuele capaciteiten te boven gaan.

Een krachtig voorbeeld van een groot persoon die zijn eigen persoonlijke ontwikkeling opofferde ter wille van God, was de Ponevezher Rav. In alle opzichten was hij een geweldige Tora-geleerde die het potentieel had om op het niveau van een grote Tora-leider te staan ​​in zijn leerproces. Hij besloot echter dat het Gods wil was dat hij de Ponevezh Yeshiva opende, wat betekende dat hij het grootste deel van zijn tijd aan reizen moest besteden om geld in te zamelen voor de Yeshiva, ten koste van zijn eigen leren. Zoals een rabbijn het uitdrukte, gaf hij op de Ponevezher Gaon ³ te zijn om de Ponevezher Yeshiva te vestigen en te behouden.

De les van Chatham Sofer geldt voor iedereen op zijn eigen niveau. ⁴  Het betekent zeker niet dat een persoon zich niet moet concentreren op zijn eigen groei en het leren van de Tora, maar er zullen zeker momenten in iemands leven zijn dat hij de mogelijkheid krijgt om anderen te helpen – de Chatam Sofer leert dat een begrijpelijke angst dat dit in het nadeel van een persoon zal zijn, is onjuist, en integendeel, het zal hem uiteindelijk bereiken zijn potentieel.

Door Rabbijn Yehonasan Gefen

Voetnoten                                                     

1. Pituchei Chosam, Inleiding tot Shu’t Chatam Sofer, Yoreh Deah. Rabbi Yitzchak Berkovits, Rosh Yeshiva van Aish HaTorah, zegt dat het essentieel is voor elke ben Torah om dit stuk te lezen. Het is ook leerzaam om op te merken dat de Netsiv in Shu’t Meishiv Davar, Simun 44 de inhoud van deze Chasam Sofer zeer prijst.
2. De vraag rijst of Avraham eerdere profetieën heeft ontvangen, dus waarom was er hier in het bijzonder een monoloog over de vraag of het nodig was om met hem te spreken? Gebaseerd op een zorgvuldige lezing van de Chatam Sofer, lijkt het erop dat Avraham zich op een bepaald niveau van profetie bevond dat de vorige profetieën verdiende, maar deze specifieke profetie vereiste een hoger niveau omdat het betrekking had op het oordeel van een hele natie.
3. De naam die wordt gebruikt voor uitstekende wijzen, zoals de Vilna Gaon.
4. Onnodig te zeggen dat de specifieke manier om deze ideeën toe te passen sterk varieert op basis van een aantal factoren – begeleiding van een Torah-geleerde die goed thuis is in deze ideeën is essentieel om elke persoon te helpen het pad te nemen dat voor hem correct is.

Besef dat een vertaling altijd een vertaling is, daarom ook de verwijzing naar het origineel: https://aish.com/helping-others-helps-oneself/

Opmerkingen van Angelique; wat leren wij hiervan?

De nadruk die gelegd wordt op het belang van het onderwijzen van je omgeving, vind ik in deze heel erg waardevol. Het is naar mijn persoonlijke mening 1 van de belangrijkste taken die een Noachied heeft, zijn omgeving bekend maken met de 7 Noachidische Wetten en levensstijl.