Exodus 13:17-17:16 

Shemot, 14:10-11 : “Farao naderde; de ​​kinderen van Israël sloegen hun ogen op en zie – Egypte reisde achter hen aan en ze waren erg bang; de kinderen van Israël riepen tot HaShem. Zij zeiden tegen Mozes: waren er geen graven in Egypte dat je ons meenam om te sterven in de woestijn?!”

Rashi, 14:10, sv. En zij riepen: Zij grepen naar de handelswijze van hun vaderen; Met betrekking tot Abraham staat er ‘naar de plaats waar hij daar stond’; met betrekking tot Isaäk staat er: ‘spreken in het veld’; met betrekking tot Jacob staat er ‘en hij ontmoette elkaar op die plaats’.

De Tora vertelt ons dat toen het Joodse volk de angstaanjagende aanblik van het naderende Egyptische leger zag, ze het uitriepen tot G-d. Rashi legt uit dat ze het uitschreeuwden in de traditie van de patriarchen, wat een prijzenswaardige daad lijkt te zijn omdat ze van hun grote voorvaderen de kracht van het gebed hadden geleerd. In het volgende vers wordt ons echter verteld dat ze bij Mosje klaagden dat hij hen naar de woestijn had gebracht om te sterven. Dit geeft aan dat ze helemaal niet op een hoog niveau handelden. Dit roept de vraag op hoe in een vers schijnbaar hun grote rechtschapenheid in gebed kan worden aangetoond, en het volgende vers hun ongerechtigheid benadrukt?! (1)

De Maharal antwoordt door Rashi’s uitleg te interpreteren dat ze de handelswijze van hun voorvaderen begrepen, echter vanuit een alternatieve manier dan vanuit het eenvoudige begrip. Hij schrijft dat het niet Rashi zijn bedoeling was om het Joodse volk te prijzen voor het volgen van de wegen van de aartsvaders door te bidden. Ze baden niet in oprechte smeekbeden tot G-d op de manier waarop tzaddikim baden. Het is eerder zo Rashi ons vertelt dat ze baden omdat hun voorouders dat deden; met andere woorden, ze baden uit gewoonte. Dus als de Tora ons vertelt dat ze het uitriepen tot G-d, wil dat niet zeggen dat ze een hoog niveau bereikten. Daardoor is het gemakkelijk te begrijpen hoe in het volgende vers ons wordt verteld dat ze op een laakbare manier handelden.(2)

Het antwoord van de Maharal onthult een behoorlijk verontrustende waarheid over bidden. Het is maar al te gemakkelijk om uit gewoonte de vaste gebedsteksten door te nemen – hoewel het spijtig is, is het op zijn minst begrijpelijk dat het honderden keren lezen van hetzelfde identieke gebed ertoe kan leiden dat iemand soms uit het hoofd bidt. Aangezien dit vaste teksten zijn die de biddende persoon niet zelf heeft gekozen om te zeggen, is het waarschijnlijk dat zijn gebed tot een gewoonte kan worden als hij de betekenis van wat hij zegt niet begrijpt.(3)

De Maharal verwijst echter naar een ander soort gebed; dat is het gebed om zich tot G-d te wenden in tijden van nood – dit zijn de tijden in onze gebeden waarop mensen hun eigen gebeden in hun eigen woorden toevoegen, naast gebeden op elk moment van de dag wanneer iemand in nood is. We leren van de Maharal dat zelfs dit soort gebeden kan worden beïnvloed door gewoonte. Dit betekent dat een persoon kan bidden in tijden van nood, alleen maar omdat hij zo is opgevoed en er zit geen innerlijke diepte in zijn woorden. Bovendien kan dit het geval zijn wanneer een persoon dezelfde individuele gebeden toevoegt aan zijn shemoneh esrei op een constante basis. Hoe kan men deze fout voorkomen? Een benadering is natuurlijk om werken te bestuderen die ingaan op het belang van gebed als een manier om verbinding te maken. Een tweede manier is dat iemand niet bij elk gebed dezelfde vaste persoonlijke gebeden bidt. Bijvoorbeeld, met betrekking tot het bidden voor je kinderen, stelde een Rav voor om elke dag voor een ander kind te bidden, zodat zijn gebeden niet saai worden.

We hebben gezien hoe alomtegenwoordig de fout is van bidden uit gewoonte, zelfs in tijden van echte nood; de eerste stap om op dit gebied te verbeteren, is nadenken over hoe we kunnen verbeteren – met dat oprechte verlangen zal G-d ons zeker helpen ons doel te bereiken.

Geschreven door Rabbijn Yehonasan Gefen

OPMERKINGEN

1. Zie Sichos Mussar, Maamer 2, ‘The Light and Darkness in Man’ voor een benadering van deze vraag.

2. Gur Aryeh, Shemos, 14:10 .

3. Onnodig te zeggen dat dit gebied voortdurend moet worden verbeterd door middel van leesboeken die de algemene betekenis van het gebed en de specifieke betekenis van de vaste gebeden bespreken.

Besef dat een vertaling altijd een vertaling is, daarom ook de verwijzing naar het origineel: https://aish.com/238859951/